Gekkenhuis in het gekkenhuis

Nadat ik mijn eerste bezoek aan het Mental House had gedaan, had ik een enorm ‘stres’ moment. Ik had verwacht dat het allemaal super relaxt zou gaan. Gewoon chill, Afrika style, rustig aan. Nou dat viel een beetje tegen want de man van het centrum vond ik best wel streng ha-ha... ‘Make a schedule’ zei hij, en vervolgde zijn verhaal met over onderzoeken van P.H.D. studenten uit Londen en uit Amerika.

Ik, Sanne Vleeming, ben maar een simpele bachelor student die het leuk vind om een onderzoek te doen maar het nog leuker vind om leuke te doen hier in Ghana. Ik zag me komende maanden veranderen in één en al STUDIE. Dus bij mijn tweede bezoek even duidelijke gemaakt dat ik een simpele bachelor student ben en een kleinschalig onderzoekje kom doen. Maar eerlijk, ik zou best een groot onderzoek hier willen doen hoor want de psychiatrie en social welfare is hier super interessant en eigenlijk nog echt in de kinderschoenen. Maargoed dan heb ik meer tijd nodig en daarnaast roept Ghana me om ook onderzocht en ontdekt te worden.

Zodoende wel braaf een rooster en afspraken op papier gezet en die overhandigd aan meneer. Vervolgens is het enige wat ik nog volgens afspraak doe ; op maandag, dinsdag en woensdag naar het centrum gaan. De rest van de afspraken is allemaal al vergeten en/of veranderd.

De laatste dag voor de kerstvakantie nam ik van iedereen afscheid voor twee weekjes vakantie.. Nou toen ik weg liep van het centrum dacht ik al; ohww ik ga die mensen missen’. Ik had dus zowaar al even een emotioneel momentje. Maar goed, dat is alleen maar een teken dat ik het naar me zin heb. Dat klopt, de patiënten zijn leuk! De meesten hebben schizofrenie of mood disorders en vertellen de gekste verhalen. Al kan ik met de een aantal patiënten niet praten omdat ze geen Engels kunnen en ik de locale taal niet ken. Sommige kunnen wel wat Engels maar hebben zulke wanen dat er geen gesprek mee te voeren valt. Een groot deel van de patiënten vallen dus af voor mijn interviews haha. Maar de patiënten waarmee ik wel veel contact heb, zijn enig! Ze voelen zich duidelijk steeds meer op hun gemak bij mij en ik ook bij hen.

De eerste dag dat ik bij het Mental House was kwam meneer A al schreeuwend naar me toe; ‘Obronie, Obronie!’ met vervolgens het verhaal (in de lokale taal gesproken)dat hij een engel is die uit de hemel is komen vallen en dat hij dood gaat. Maar of ik hem dan een wc rol zou willen geven.. dan zou hij niet meer komen te overlijden. Hahaha. Sinds die dag schreeuwt hij elke dag tegen me en ik vind het eigenlijk heel jammer dat ik niet kan verstaan wat hij zegt. Niet dat hij nou heel veel zinnige of begrijpbare dingen zal zeggen maar denk dat ze wel heel grappig zijn.

De situatie in het centrum is voor Ghanese begrippen best goed. De patiënten krijgen eten, hebben onderdak, krijgen elke dag hun medicatie, kunnen tv kijken en of een spelletje spelen, kunnen naar de kerk iedere vrijdag, zaterdag en zondag en als er geld genoeg is kunnen ze opgeleid worden tot een beroep. Je moet dan denken aan schoenen, zeep en shampoo maken of hairdresser. Echter, er is geen geld. Dus deze projecten liggen op het moment allemaal stil.

Echter, de medicatie is erg verouderd en met veel bijwerkingen. Ik heb patiënten gesproken waarvan de ogen dermate achteruit zijn gegaan dat ze niet meer kunnen lezen en sommige kunnen hun armen alleen nog maar krom houden. De kamers delen ze met 3 a 4 andere patiënten en de bedden zijn oud. Er zitten bedbucks in alle bedden en muggen kunnen zo naar binnen want het gaas is overal kapot.
Maar goed voor sommige geld, alles is beter dan verstopt worden door je familie uit schaamte of op straat te leven en soms stenen naar je toe gegooid te krijgen. Want ja dit gebeurt.

Er zijn amper centrums als deze en velen komen ook terecht bij een fetish priest die de ziekte verdrijft en waarbij het normaal is om ze te slaan. In het noorden van Ghana worden deze genezingswijze meer toegepast omdat de psychiatrische ziekenhuizen alleen in het zuiden te vinden zijn. Reizen van het noorden naar het zuiden duurt minimaal 12 uur en is voor velen niet te betalen.

Naast medicatie, speelt het geloof een belangrijke rol in de ‘genezing of behandeling’ van de patiënten. Ik vind het heel dubbel want sommige patiënten wachten op een wonder van God en denken daarom ook zonder medicatie te kunnen want God zal ze genezen. Aan de andere kant zijn er ook heel veel patiënten die heel veel kracht uit het geloof halen. Elke ochtend zingen ze met ze alleen een christelijk lied en bidden ze en tijdens de kerkdienst van afgelopen vrijdag zag ik patiënten echt opbloeien. Patiënt A, die ik al eerder beschreef, is altijd heel druk en heeft veel last van tikken maar tijdens de dienst is hij zo rustig. Het was echt mooi om te zien.

Ik vind het trouwens ook niet heel gek dat hij zo rustig is want die kerkdienst is leuk. Het is namelijk buiten met een koor, trommels en andere muziek instrumenten waarvan ik de naam niet weet haha. Vrouwen stonden in het midden te dansen en iedereen zingt mee met de liedjes. Wanneer je dan je zegening bij de pastor ging halen.. kreeg je me toch een plens met heilig water over je heen. Iedereen zat met een zeiknatte kop weer op hun plekje te zingen en niemand droogt ze hoofd ook af.

Nouja zo kan ik echt nog wel pagina’s vol schrijven over wat ik heb meegemaakt maar het beeld is denk wel beetje geschetst.

Ik heb nu nog anderhalve week om alles af te ronden en dan is het wat betreft het studie gedeelte hier al weer afgelopen. Ik heb zo’n ontzettende zin om Sas te zien en verder te reizen maar ik vind het ook echt heel jammer om het leven hier op te geven. Ik ken steeds meer mensen, kan eindelijk een beetje alle hoeken van de stad bij naam noemen.. dan ga ik weg.. Maar ik kom terug!

Daaaaag Lieverds, nog een gelukkig nieuw jaar gewenst! Haha. Ik heb me kerst en oud en nieuw trouwens aan het strand gevierd. Ik ben naar Cape coast geweest! Daar aan het strand gelegen, slavenforten bezichtigd en naar Kakum regenwoud geweest. Toen naar Krokobite, beetje een hippie strand met een hele relaxste sfeer. Toen Accra! De hoofdstad, die echt immens groot is. En ohw.. ik had toen behoefte aan een beetje westerse structuur. Die stad kent namelijk geen centrum! Waar je je ook bevind je ziet 6 wegen allemaal een andere richting op gaan en natuurlijk is er een gebrek aan duidelijk borden. Overduidelijk verdwaald geweest dus.. een taxi moeten aanhouden om ons naar huis te brengen.. waarna ons huis natuurlijk om de hoek bleek te zijn.. en de volle mep betaalt voor een autoritje van 5min. Maaaaaaar het was een heerlijke minivakantie!!

Liefs!